yii2/docs/guide-pl/start-installation.md

Instalacja Yii
==============

Yii możesz zainstalować na dwa sposoby, korzystając z [Composera](https://getcomposer.org/) lub pobierając plik archiwum.  
Preferowanym sposobem jest ten pierwszy, ponieważ pozwala na instalację i aktualizację dodatkowych [rozszerzeń](structure-extensions.md) oraz samego Yii przy użyciu 
zaledwie jednej komendy.

Standardowa instalacja Yii skutkuje pobraniem i wstępnym skonfigurowaniem frameworka wraz z szablonem projektu.  
Szablon projektu jest aplikacją Yii zawierającą podstawowe funkcjonalności, takie jak logowanie, formularz kontaktowy itp.  
Struktura jego kodu została stworzona w oparciu o zalecany sposób pisania aplikacji opartych na Yii, dlatego może służyć jako dobry punkt wyjściowy dla stworzenia 
Twojego bardziej zaawansowanego projektu.
    
W tej oraz kilku kolejnych sekcjach opiszemy jak zainstalować Yii z tak zwanym "podstawowym szablonem projektu" oraz jak zaimplementować w nim nowe funkcjonalności.  
Oprócz podstawowego, Yii dostarcza również drugi, [zaawansowany szablon projektu](https://github.com/yiisoft/yii2-app-advanced/blob/master/docs/guide/README.md), 
przystosowany dla programistów tworzących wielowarstwowe aplikacje.

> Info: Podstawowy szablon projektu jest odpowiedni dla 90% aplikacji webowych. Główną różnicą, w porównaniu do zaawansowanego szablonu projektu, jest organizacja kodu.  
> Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z Yii, zalecamy zapoznać się z podstawowym szablonem, ze względu na jego prostotę oraz funkcjonalność.

Instalacja z użyciem Composera <span id="installing-via-composer"></span>
------------------------------

### Instalacja Composera

Jeśli nie posiadasz jeszcze Composera, to możesz go zainstalować korzystając z instrukcji zamieszczonej na stronie [getcomposer.org](https://getcomposer.org/download/). 
W systemach operacyjnych Linux i Mac OS X należy wywołać następujące komendy:

```bash
curl -sS https://getcomposer.org/installer | php
mv composer.phar /usr/local/bin/composer
```

W systemie Windows należy pobrać i uruchomić [Composer-Setup.exe](https://getcomposer.org/Composer-Setup.exe).

W przypadku napotkania jakichkolwiek problemów należy zapoznać się z 
[sekcją Rozwiązywania problemów w dokumentacji Composera](https://getcomposer.org/doc/articles/troubleshooting.md).  
Jeśli dopiero rozpoczynasz przygodę z Composerem, zalecamy przeczytanie przynajmniej [sekcji Podstaw użycia](https://getcomposer.org/doc/01-basic-usage.md) 
w dokumentacji Composera.

W tym przewodniku zakładamy, że Composer został zainstalowany [globalnie](https://getcomposer.org/doc/00-intro.md#globally), 
dzięki czemu jest dostępny z użyciem komendy `composer`. Jeśli jednak zamiast tego używasz pliku `composer.phar` w lokalnym folderze, 
pamiętaj, żeby odpowiednio zmodyfikować podane tu przykładowe komendy.

Jeśli jesteś już posiadaczem Composera, upewnij się, że jest on zaktualizowany do najnowszej wersji (komenda `composer self-update`).

> Note: Podczas instalacji Yii, Composer będzie potrzebował pobrać sporo informacji z API serwisu Github. 
> Ilość zapytań zależy od liczby powiązanych wtyczek, rozszerzeń i modułów, których wymaga Twoja aplikacja, i może być większa niż 
> **limit zapytań API GitHuba**. Jeśli faktycznie tak będzie, Composer może poprosić o Twoje dane logowania w serwisie Github, aby uzyskać 
> token dostępowy API Githuba. Przy szybkim łączu napotkanie limitu może nastąpić szybciej niż Composer jest w stanie obsłużyć zapytania, 
> zatem zalecane jest skonfigurowanie tokenu dostępowego przed instalacją Yii.  
> Instrukcja opisująca jak tego dokonać znajduje się w 
> [dokumentacji Composera dotyczącej tokenów API Githuba](https://getcomposer.org/doc/articles/troubleshooting.md#api-rate-limit-and-oauth-tokens).

### Installing Yii

Teraz możesz przejść już do instalacji samego Yii, wywołując poniższe komendy w katalogu dostępnym z poziomu sieci web:

```bash
composer global require "fxp/composer-asset-plugin:^1.4.1"
composer create-project --prefer-dist yiisoft/yii2-app-basic basic
```

Pierwsza komenda instaluje [wtyczkę Composer Asset Plugin](https://github.com/francoispluchino/composer-asset-plugin), która pozwala na zarządzanie zasobami 
[Bowera](http://bower.io) oraz [NPM](https://www.npmjs.com) z użyciem samego Composera.  
Komendę tę wystarczy wywołać raz i od tej pory wtyczka będzie zainstalowana globalnie i dostępna dla każdej kolejnej instalacji Yii.  
Druga komenda instaluje Yii w katalogu `basic`. Jeśli chcesz, możesz podać katalog o innej nazwie.

> Info: Jeśli komenda `composer create-project` zwróci błąd, upewnij się, czy Composer Asset Plugin jest poprawnie zainstalowany.
> Możesz to zrobić wywołując komendę `composer global show`, która powinna wyświetlić wpis (pośród innych możliwych) `fxp/composer-asset-plugin`.
> Aby sprawdzić, czy przypadkiem nie napotkałeś na jeden z częstych błędów, zerknij również do 
> [dokumentacji Composera w sekcji Rozwiązywania problemów](https://getcomposer.org/doc/articles/troubleshooting.md). 
> Kiedy uporasz się już z błędem, możesz wznowić przerwaną instalację uruchamiając komendę `composer update` w folderze `basic`.

> Tip: Jeśli chcesz zainstalować najnowszą wersję deweloperską Yii, użyj poniższej komendy, która dodaje 
> [opcję stabilności](https://getcomposer.org/doc/04-schema.md#minimum-stability):
>
> ```bash
> composer create-project --prefer-dist --stability=dev yiisoft/yii2-app-basic basic
> ```
>
> Pamiętaj, że wersja deweloperska Yii nie powinna być używana w wersjach produkcyjnych Twojej aplikacji, ponieważ mogą wystąpić w niej niespodziewane błędy.

Instalacja z pliku archiwum <span id="installing-from-archive-file"></span>
---------------------------

Instalacja Yii z pliku archiwum składa się z trzech kroków:

1. Pobranie pliku archiwum z [yiiframework.com](http://www.yiiframework.com/download/).
2. Rozpakowanie pliku archiwum do katalogu dostępnego z poziomu sieci web.
3. Zmodyfikowanie pliku `config/web.php` przez dodanie sekretnego klucza do elementu konfiguracji `cookieValidationKey`
   (jest to wykonywane automatycznie, jeśli instalujesz Yii używając Composera):

   ```php
   // !!! wprowadź sekretny klucz tutaj - jest to wymagane do walidacji ciasteczek
   'cookieValidationKey' => 'enter your secret key here',
   ```

Inne opcje instalacji <span id="other-installation-options"></span>
---------------------

Powyższe instrukcje pokazują, jak zainstalować Yii oraz utworzyć podstawową, gotową do uruchomienia aplikację web.
To podejście jest dobrym punktem startowym dla większości projektów, zarówno małych jak i dużych. Jest to szczególnie korzystne, gdy zaczynasz naukę Yii.

Dostępne są również inne opcje instalacji:

* Jeśli chcesz zainstalować wyłącznie framework i samemu zbudować aplikację, zapoznaj się z rozdziałem 
  [Tworzenie aplikacji od podstaw](tutorial-start-from-scratch.md).
* Jeśli chcesz utworzyć bardziej zaawansowaną aplikację, przystosowaną do programowania dla wielu środowisk, 
  powinienieś rozważyć instalację [zaawansowanego szablonu aplikacji](https://github.com/yiisoft/yii2-app-advanced/blob/master/docs/guide/README.md).

Weryfikacja instalacji <span id="verifying-installation"></span>
----------------------

Po zakończeniu instalacji, skonfiguruj swój serwer (zobacz następną sekcję) lub użyj 
[wbudowanego serwera PHP](https://secure.php.net/manual/en/features.commandline.webserver.php), 
uruchamiając poniższą komendę w konsoli z poziomu folderu `web` w projekcie:
 
```bash
php yii serve
```

> Note: Domyślnym portem, na którym serwer HTTP nasłuchuje, jest 8080. Jeśli jednak ten port jest już w użyciu lub też chcesz obsłużyć wiele aplikacji w ten sposób, 
możesz podać inny numer portu, dodając argument --port:

```bash
php yii serve --port=8888
```

Możesz teraz użyć swojej przeglądarki, aby uzyskać dostęp do zainstalowanej aplikacji Yii przechodząc pod adres:

```
http://localhost:8080/
```

![Poprawna instalacja Yii](images/start-app-installed.png)

Powinienieś zobaczyć stronę z napisem "Congratulations!" ("Gratulacje!"). Jeśli nie, sprawdź czy zainstalowane elementy środowiska spełniają wymagania Yii. 
Możesz sprawdzić minimalne wymagania na dwa sposoby:

* Skopiuj plik `/requirements.php` do `/web/requirements.php`, a następnie przejdź do przeglądarki i uruchom go przechodząc pod adres `http://localhost/requirements.php`
* Lub też uruchom następujące komendy:

  ```bash
  cd basic
  php requirements.php
  ```

Powinienieś skonfigurować swoją instalację PHP tak, aby spełniała minimalne wymogi Yii. Najważniejszym z nich jest posiadanie PHP w wersji 5.4 lub wyższej.
Powinienieś również zainstalować [rozszerzenie PDO](http://www.php.net/manual/en/pdo.installation.php) oraz odpowiedni sterownik bazy danych (np. `pdo_mysql` dla bazy danych 
MySQL), jeśli Twoja aplikacja potrzebuje bazy danych.


Konfigurowanie serwerów WWW <span id="configuring-web-servers"></span>
---------------------------

> Info: Możesz pominąć tą sekcję, jeśli tylko testujesz Yii, bez zamiaru zamieszczania aplikacji na serwerze produkcyjnym.

Aplikacja zainstalowana według powyższych instrukcji powinna działać bezproblemowo zarówno na 
[serwerze HTTP Apache](http://httpd.apache.org) jak i [serwerze HTTP Nginx](http://nginx.org), na systemie 
operacyjnym Windows, Mac OS X oraz Linux, posiadającym zainstalowane PHP 5.4 lub wyższe.
Yii 2.0 jest również kompatybilne z [facebookowym HHVM](http://hhvm.com). 
Są jednak przypadki, gdzie Yii zachowuje się inaczej w HHVM niż w natywnym PHP, dlatego powinieneś zachować 
szczególną ostrożność używając HHVM.

Na serwerze produkcyjnym możesz skonfigurować swój host tak, aby aplikacja była dostępna pod adresem `http://www.example.com/index.php` zamiast 
`http://www.example.com/basic/web/index.php`.
Taka konfiguracja wymaga wskazania głównego katalogu serwera jako katalogu `basic/web`. 
Jeśli chcesz ukryć `index.php` w adresie URL, skorzystaj z informacji opisanych w dziale 
[routing i tworzenie adresów URL](runtime-routing.md).
W tej sekcji dowiesz się, jak skonfigurować Twój serwer Apache lub Nginx, aby osiągnąć te cele.

> Info: Ustawiając `basic/web` jako główny katalog serwera unikasz niechcianego dostępu użytkowników końcowych do prywatnego kodu oraz wrażliwych plików aplikacji, które są 
> przechowywane w katalogu `basic`. 
> Zablokowanie dostępu do tych folderów jest jednym z wymogów bezpieczeństwa aplikacji.

> Info: W przypadku, gdy Twoja aplikacja działa na wspólnym środowisku hostingowym, gdzie nie masz dostępu do modyfikowania konfiguracji serwera, nadal możesz zmienić strukturę 
> aplikacji dla lepszej ochrony. 
> Po więcej informacji zajrzyj do działu [Współdzielone środowisko hostingowe](tutorial-shared-hosting.md).

### Zalecane ustawienia Apache <span id="recommended-apache-configuration"></span>

Użyj następującej konfiguracji serwera Apache w pliku `httpd.conf` lub w konfiguracji wirtualnego hosta.
Pamiętaj, że musisz zamienić ścieżkę `path/to/basic/web` na aktualną ścieżkę do `basic/web` Twojej aplikacji.

```apache
# Ustaw główny katalog na "basic/web"
DocumentRoot "path/to/basic/web"

<Directory "path/to/basic/web">
    # użyj mod_rewrite do wsparcia "ładnych URLi"
    RewriteEngine on
    # Jeśli katalog lub plik istnieje, użyj go bezpośrednio
    RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} !-f
    RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} !-d
    # W innym przypadku przekieruj żądanie na index.php
    RewriteRule . index.php

    # ...inne ustawienia...
</Directory>
```

### Zalecane ustawienia Nginx <span id="recommended-nginx-configuration"></span>

Aby użyć [Nginx](http://wiki.nginx.org/) powinienieś zainstalować PHP jako [FPM SAPI](http://php.net/install.fpm).
Możesz użyć przedstawionej poniżej konfiguracji Nginx, zastępując jedynie ścieżkę `path/to/basic/web` aktualną ścieżką do `basic/web` Twojej aplikacji oraz 
`mysite.test` aktualną nazwą hosta.

```nginx
server {
    charset utf-8;
    client_max_body_size 128M;

    listen 80; ## nasłuchuj ipv4
    #listen [::]:80 default_server ipv6only=on; ## nasłuchuj ipv6

    server_name mysite.test;
    root        /path/to/basic/web;
    index       index.php;

    access_log  /path/to/basic/log/access.log;
    error_log   /path/to/basic/log/error.log;

    location / {
        # Przekieruj wszystko co nie jest prawdziwym plikiem na index.php
        try_files $uri $uri/ /index.php$is_args$args;
    }

    # odkomentuj poniższe aby uniknąć przetwarzania żądań do nieistniejących plików przez Yii
    #location ~ \.(js|css|png|jpg|gif|swf|ico|pdf|mov|fla|zip|rar)$ {
    #    try_files $uri =404;
    #}
    #error_page 404 /404.html;

    # deny accessing php files for the /assets directory
    location ~ ^/assets/.*\.php$ {
        deny all;
    }

    location ~ \.php$ {
        include fastcgi_params;
        fastcgi_param SCRIPT_FILENAME $document_root$fastcgi_script_name;
        fastcgi_pass 127.0.0.1:9000;
        #fastcgi_pass unix:/var/run/php5-fpm.sock;
        try_files $uri =404;
    }

    location ~* /\. {
        deny all;
    }
}
```

W przypadku użycia tej konfiguracji, powinienieś ustawić również `cgi.fix_pathinfo=0` w pliku `php.ini`, 
aby zapobiec wielu zbędnym wywołaniom `stat()`.

Należy również pamiętać, że podczas pracy na serwerze HTTPS musisz dodać `fastcgi_param HTTPS on;`, 
aby Yii prawidłowo wykrywało, że połączenie jest bezpieczne.